Öneri, Önerinin Geri Alınması nedir? Kolay anlatım

 

Öneri

TBK MADDE 1- Sözleşme, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulur. İrade açıklaması, açık veya örtülü olabilir.

Sözleşme kurulurken yapılan ilk irade açıklaması öneri olur. Bu öneri karşı tarafın kabul beyanı ile karşılaşırsa sözleşme kurulmuş olur. Şu üç unsur olursa bir beyanı öneri olarak kabul edebiliriz:

    1. Karşı tarafa yöneltilmiş olmalıdır.
    2. Sözleşmenin esaslı unsurlarınu içermelidir. (Örnek: satış sözleşmesinde mal ve bedel)
    3. Öneren önerisiyle bağlı kalmak zorundadır. (Şaka latife beyanı olmamalı.)

İkinci ve üçüncü şarttan biri eksik olması olması halinde söz konusu beyan öneri değil öneriye davet olur. Bir örnek ile öneri ve öneriye davet konusunu pekiştirelim.

+Merhaba sizde İbrahim Tatlıses'in kasedi var mı?
-Evet var.--------- Öneriye davet. (Fiyat belirtilmemiş)
+Kaç para?
-25 TL------ Öneri
+25 çokmuş 20 TL versem olmaz mı?---- Yeni bir öneri
-20 TL olur ama bir tane çamaşır suyu isterim.-----Yeni bir öneri
+Neyse 25 TL vereyim.-------- Öneri
-Tamam olur.------Kabul beyanı. Sözleşme kurulmuş oldu.

 Ismarlanmayan şeyin gönderilmesi 

TBK MADDE 7- Ismarlanmamış bir şeyin gönderilmesi öneri sayılmaz. Bu şeyi alan kişi, onu geri göndermek veya saklamakla yükümlü değildir.

Eski kanunumuzda böyle bir hüküm yoktu. Bu sebeple bazı kötü niyetli firmalar gündüz vakti kapıdan bir ürünü ücret almadan veriyordu. Alan kişi de bu ürün alıp açarsa bu üründen sorumlu alıyordu. Ama bu durum yeni kanunla birlikte değişti. Bu tarz promosyon ürünlerin alınıp kullanılması kabul beyanı olarak değerlendirilmez. Ayrıca gelen ürünü saklama ve gönderme yükümlülüğü yoktur. Tabi gelen ürün açıkça yanlış adrese geliyorsa ve bu durumdan anlaşılıyorsa iade etme yükümlülüğü vardır.

 Herkese açık öneri

 TBK MADDE 8/2-  Fiyatını göstererek mal sergilenmesi veya tarife, fiyat listesi ya da benzerlerinin gönderilmesi, aksi açıkça ve kolaylıkla anlaşılmadıkça öneri sayılır.

Burada fiyat belli olmalı ve stoklarla sınırlıdır gibi bir ifade olmamalıdır. Aksi takdirde öneri değil öneriye davet olur.

1. Örnek: Ahmet Fenerium'a gider ve vitrinde çubuklu formanın 300 lira olduğunu görür.--- Öneri
2. Örnek: Ahmet Fenerium'a gider ve vitrinde 300 liradan başlayan fiyatlarla yazısını görür. --- Öneriye davet
3. Örnek : Ahmet Fnerium'a gider ve vitrinde formaların stoklarla sınırlı olduğu yazısını görür. --- Öneriye davet

*Muhataba göre öneri; belirli bir kişiye yapılabileceği gibi bir topluluğa ya da herkes açık öneri olarak da yapılabilir.

Süreli Öneri

Süreli öneriyi bir örnek üzerinden açıklayayım:

A, fotoğraf makinesini özelliklerini ve fiyatını içeren bir öneriyi B'ye yollar. A, önerisi ile 16.08.2021 tarihine kadar bağlı olduğunu söyler. B de kabul beyanını 15.08.2021 tarihinde gönderir. Fakat beyan 17.08.2021 tarihinde A'ya ulaşır.

Kabul beyanı geç ulaştığından A önerisinden kurtulur. Geç gelen kabul yeni bir öneri sayılır. Maddi edime dayanan süreli öneride önerenin süresi dolmadan ölürse mirasçılar bu öneri ile bağlıdır.

Önerinin Geri Alınması

Burada bilmemiz gereken geri almanın öneriden üstün olduğudur.

	Öneri	Geri Alma
1	05.08.2021’de ulaştı	04.08.2021’de ulaştı √
2	06.08.2021’de ulaştı	06.08.2021’de ulaştı  √
3	08..8.2021	10.08.2021

*Birinci örnekte Geri alma beyanı öneriden önce karşı tarafa ulatığı için geri alma beyanı geçerlidir.

*İkinci örnekte her iki beyanda aynı anda ulaştığı için geri alma beyanı esastır.

*Üçüncü örnekte ise muhatap her iki beyandan hangisini ilk öğrenirse o geçerli olur.